Αλλο οι Παπανδρέου, άλλο οι Καραμανλήδες

Σίγουρα είναι εξαιρετικά σπάνιο, αν όχι και μοναδικό, το φαινόμενο να αναδείξει μια οικογένεια τρεις πρωθυπουργούς σε διάστημα μικρότερο του μισού αιώνα, όπως έχει συμβεί με την οικογένεια Παπανδρέου. Και ακόμη σπανιότερο, αν όχι και πρωτοφανές, είναι να υπάρχει και άλλη μια οικογένεια, που να έχει αναδείξει δύο πρωθυπουργούς, όπως έχει συμβεί με την οικογένεια Καραμανλή. Η τρίτη «μεγάλη» πολιτική οικογένεια, η οικογένεια Μητσοτάκη, έχει να παρουσιάσει μόνο έναν πρωθυπουργό και μάλιστα με ολιγόχρονη πρωθυπουργική θητεία.

Επειδή, όμως, είναι γνωστή η μανία μας ως λαός να ομαδοποιούμε με ευκολία και προχειρότητα γεγονότα και καταστάσεις, καλό θα είναι να επισημάνουμε ορισμένες πολύ σημαντικές διαφορές ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο οικογένειες, που πραγματικά κυριαρχούν επί μισό αιώνα στην πολιτική ζωή του τόπου. Και η σοβαρότερη απ’ αυτές είναι η διαδικασία μέσα από την οποία έφτασαν οι εκπρόσωποί τους στην εξουσία.

Ακοπα και εύκολα έφτασαν και ο Κωνσταντίνος και ο Κώστας Καραμανλής στην εξουσία. Ο πρώτος είχε την τύχη να είναι ο εκλεκτός των ανακτόρων σε μια κρίσιμη για τη συντηρητική παράταξη στιγμή, ο δεύτερος είχε την τύχη να είναι ανιψιός του πρώτου. Η διαφορά είναι ότι ο Κωνσταντίνος αξιοποίησε την ευκαιρία που του δόθηκε. Ο Κώστας την άφησε ανεκμετάλλευτη. Με τους Παπανδρέου τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Ασχετα με τα αισθήματα που τρέφει κανείς γι’ αυτούς ή τη γνώμη του για την πολιτική τους δράση, εκείνο που δεν αμφισβητείται είναι ότι έφτασαν στην πρωθυπουργική καρέκλα μετά από πολύχρονους και σκληρούς πολιτικούς αγώνες που συνοδεύτηκαν από φυλακίσεις, διώξεις και εξορίες.

Κι αν μάλιστα επιχειρήσουμε και μια ακόμη σύγκριση, τότε εύκολα θα καταλήξουμε στη διαπίστωση ότι από τις 10ετίες του 1920 και 1930 μέχρι και σήμερα οι Παπανδρέου ήταν παρόντες στις κρίσιμες στιγμές για τον τόπο και υπερασπίστηκαν, αδιαφορώντας για το όποιο κόστος, τα πιστεύω τους.

Η Ιστορία δεν έχει καταγράψει ανάλογη παρουσία μέλους ή μελών της οικογένειας Καραμανλή. Γι’ αυτό σας είπα στην αρχή: καλό θα είναι να μην ταυτίζουμε άσχετες μεταξύ τους καταστάσεις.

• Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος, ΕΘΝΟΣ, 11/10/2009